3 listopada 2025 szef Bundesbanku Joachim Nagel wezwał do podwyższenia wieku emerytalnego – nie tylko w Niemczech, ale i w innych krajach Europy – aby utrzymać konkurencyjność i poziom dobrobytu w starzejących się społeczeństwach.
Co dziś obowiązuje w Niemczech?
Niemcy mają już uchwalony stopniowy wzrost wieku emerytalnego do 67 lat do 2031 (reforma z 2007 r.). Obecna debata dotyczy więc dalszych kroków, przykładowo powiązania wieku emerytalnego z długością życia. Bundesbank od miesięcy naciska na głębsze reformy, ostrzegając, że same zachęty do dłuższej pracy to za mało.
Trend w UE: większość już podnosi, część wiąże wiek z długością życia
- Francja: reforma z 2023 podniosła wiek z 62 do 64 lat (do 2030). Temat pozostaje politycznie gorący.
- Hiszpania: stopniowy wzrost do 67 lat w 2027. W 2025 dla pełnej emerytury bez wysokiego stażu próg wynosi ok. 66 lat i 8 miesięcy.
- Niderlandy: państwowy AOW ma 67 lat (2024–2027) i 67 lat + 3 mies. od 2028. Dalej wiek jest powiązany z długością życia.
- Dania: wiek zindeksowany do długości życia. W harmonogramie: 68 w 2030, 69 w 2035, docelowo nawet 70 ok. 2040.
- Szwecja: zamiast „sztywnej” granicy wprowadzono „wiek docelowy” powiązany z przeżyciem. Od 2026 działa automatyczna indeksacja.
- Portugalia: wiek rośnie automatycznie według długości życia. W 2025 to 66 lat i 7 mies. (z perspektywą 66 lat i 9 mies. w 2026).
- Włochy: statutowy wiek to 67 lat. Rząd okresowo debatuje o „zamrożeniu” kolejnych podwyżek powiązanych z długością życia.
Kierunek w UE jest wyraźny. Wyższe i/lub automatycznie indeksowane wieki emerytalne. Nagel nie wyłamał się z trendu, a raczej go zaostrzył w retoryce.
📊 Interesujesz się spółkami dywidendowymi?
Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj zestawienia, analizy i aktualne TOP-y dywidendowych spółek z Polski, USA i świata – prosto na maila.
🎁 BONUS: eBOOK „Jak mądrze inwestować w akcje" – gotowa do pobrania od razu po zapisie.
Czy podobny projekt może pojawić się w innych krajach UE?
Tak i w kilku już pojawia się cyklicznie. W państwach z automatycznymi regułami rządy co kilka lat ogłaszają kolejne kroki zgodnie z algorytmem. We Francji i Włoszech temat wraca falami wraz z kalendarzem politycznym i napięciami społecznymi (protesty, uchwalenie budżetów). Instytucje międzynarodowe przewidują, że przeciętny wiek emerytalny w UE zbliży się do ~67, a w części państw może przekroczyć 70, jeśli utrzyma się powiązanie z długością życia.
A Polska? Co mamy dziś i co jest realne
Od 1 października 2017 obowiązuje obniżony wiek emerytalny: 60 lat kobiety, 65 mężczyźni (zmiana ustawą z 16.11.2016). To zwykła ustawa i teoretycznie możliwa do ponownej zmiany zwykłą większością w Sejmie (z ewentualnym wetem prezydenta). Obecna większość rządowa deklarowała brak planów podnoszenia wieku. Temat jest społecznie i wyborczo kosztowny. Rośnie jednak presja wydatkowa (waloryzacje, przeliczenia), co pogarsza równowagę FUS/ZUS i sprzyja debacie o dłuższej aktywności zawodowej 55+.
Ekonomicznie uzasadnienie istnieje, bo starzeje się społeczeństwo i zwiększa się luka pracownicza. Prawnie wystarczy zwykła ustawa i to jest możliwe w każdej chwili legislacyjnie. Politycznie to mało prawdopodobne przed 2027. Przeszkodą będzie silny opór społeczny i możliwe weto prezydenta.
Co mogłaby zrobić Polska zamiast „sztywnego” skoku?
Jest kilka bardziej “miękkich” rozwiązań, które nasz kraj mógłby wdrożyć.
- Powiązanie wieku z długością życia – automatyzm i mniejsze napięcie polityczne w danym roku budżetowym.
- Silniejsze bonusy za odroczenie i ograniczenie kanałów wczesnej emerytury (hiszpańskie zachęty/penalizacje).
- Aktywność 55–64 – ulgi składkowe dla pracodawców, elastyczne etaty, szkolenia – tańsze politycznie, a poprawiają bazę składkową.
Podsumowanie
W Niemczech Nagel pcha debatę ku dalszym podwyżkom ponad już zaplanowane 67 w 2031). W UE większość krajów podniosła lub indeksuje wiek emerytalny. Część z krajów (Francja, Włochy) ściera się politycznie, ale kierunek pozostaje w górę. W Polsce jest to prawnie wykonalne, ekonomicznie uzasadniane, ale politycznie mało realne w krótkim terminie. Bardziej prawdopodobne są miękkie bodźce i ewentualna indeksacja w dłuższym horyzoncie.
Źródła:
- Nagel o podwyższaniu wieku: TVN24
- Francja: Reuters/The Guardian (reforma 62→64 i próby zawieszenia)
- Hiszpania: KE/OECD + aktualne progi 2025
- Niderlandy: SVB/government portals – 67 → 67+3 mies. od 2028
Zaloguj się na swoje konto, aby zostawić swój komentarz.