Postaram się odpowiedzieć na pytanie, czy analiza VSA jest remedium na cały proces inwestowania. A może należy ją traktować tylko i wyłącznie jako wsparcie w procesie inwestowania? Zobacz praktyczne zastosowanie analizy VSA na przykładzie Dow Jones.
Praktyczne zastosowanie analizy VSA: co to właściwie jest VSA?
Metoda analizy VSA jest próbą zrozumienia, która strona (popyt, czy podaż) ma aktualnie przewagę na rynku. Na rynku akcji będziemy poszukiwać przede wszystkim akumulacji na akcjach, gdyż większość inwestorów będzie zainteresowana grą na wzrost kursu. Na rynku Forex sytuacja jest odmienna (posiada dwie dominujące strony), bo z równą łatwością można grać zarówno na wzrost, jak i na spadek.
Akcje i VSA
Znacie na pewno to powiedzenie, że szczęście sprzyja przygotowanym. To przygotowanie to poszukiwanie na rynku dobrych walorów, czyli akcji spółek dobrych fundamentalnie. Takich, które zarabiają regularnie pieniądze oraz chętnie się nimi dzielą, wypłacając regularnie dywidendy.
Dobre walory mają taką wspaniałą cechę, że są przede wszystkim akumulowane, a ich cena ma tendencję do wzrostu. Kiedy są zbyt drogie, to nie widać na nich dystrybucji, a jedynie zanik popytu. Inwestorzy widząc, że takie akcje są już za drogie, przestają je kupować. Cena w naturalny sposób może się skorygować. Pewnie nie będzie dla Ciebie niespodzianką, że w czasie korekty będzie widać sygnały akumulacji. Analiza VSA pomaga zrozumieć ten proces i optymalizować momenty zakupu dobrych akcji.
Zdecydowanie prościej podaje mi się przykłady z zagranicznych rynków, w tym przede wszystkim z amerykańskiego rynku akcji. W USA wśród ogromnej liczby spółek, łatwo wyłowić te o zasięgu globalnym, które w dodatku radzą sobie doskonale.
Praktyczne zastosowanie analizy VSA: przykład DOM z portfela dywidendowego
Na naszym rynku w ostatnich latach możemy zobaczyć duży wzrost cen nieruchomości. Poza samym popytem strukturalnym, do wzrostu cen przyczyniła się wojna na Ukrainie i napływ uchodźców, którzy przyjeżdżali (nieraz) z walizkami pieniędzy i kupowali PKC*. Pomogli sami rządzący, którzy pożar wzrostu cen gasili dolewając benzynę. Mowa oczywiście o kredycie 2%, a później 0%.
Nie dziwi pewnie zatem nikogo to, że np. na akcjach dewelopera DOM Dev widać od dawna akumulację na każdym (istotnym) spadku cen:
Akcje DOM kupiliśmy w po 84,72 zł (średnia cena po doważeniu). Przez jakiś czas nieco straciły na wartości. Mimo wszystko od tamtego czasu wypłaciły nam już kilkadziesiąt procent dywidendy, a sam zysk na cenie akcji mieści się w okolicach 100%. Całkowita stopu zwrotu na moment pisania artykułu to ponad 121%.
Jeżeli rozmawiamy o VSA, należy zauważyć na akcjach DOM od 2023 roku wzrost na malejącym wolumenie. W szczytach pojawiają się górne cienie, ale wolumen kumuluje się w dolnych częściach świec. Mam takie wrażenie, że inwestorzy uważają spółkę za drogą i bez poprawy znaczącej wyników finansowych, trudno może być o dalszy dynamiczny wzrost. Prognozy na 2025 rok nie pokazują wzrostu przychodów większego niż 15%. To właśnie pokazuje malejący wolumen na wzroście. W niskich przedziałach cenowych jest atrakcyjnie, na wysokich jest już drogo. Nie zmienia to jednak faktu, że DOM nadal jest świetną spółką dywidendową, na której będziemy zarabiać.
A jeżeli znajdziemy gorsze akcje?
Wtedy analiza VSA będzie nam pokazywała najczęściej występowanie wolumenów niedźwiedzich, a próby wzrostu cen będą się kończyły świecami dystrybucyjnymi. To też ważna wskazówka, aby nie kupować takich akcji. Poniżej przedstawiam wykres Cyfrowego Polsatu. Jakiś czas posiadaliśmy te akcje i jeżeli dobrze pamiętam, to sprzedaliśmy je w okolicach 35 zł.
Zaznaczę od razu, że nie trafiliśmy idealnie w szczyt, który obecnie pokazywany jest na poziomie ok. 35 zł. Od tamtego czasu CPS wypłacił dwie dywidendy o łącznej wartości 2,32 zł. Cena akcji skorygowana jest o tę wartość.
Sama analiza VSA Cyfrowego Polsatu pokazała nam, że w drodze do szczytu malał wolumen, a w okolicach jego szczytu pojawił się niedźwiedzi akcent wolumenowy. To jest dokładnie to, co opisałem powyżej. Cena dla rynku była za wysoka, a akcje przestawały być z jakiegoś powodu atrakcyjne.
Od tamtego czasu, czyli końca 2021 roku, cena akcji zaczęła spadać, a wolumen na spadku przyrasta. Obowiązuje teraz rynek niedźwiedzia. W żółtych ramkach pokazałem również potwierdzające rynek niedźwiedzia, świece podażowe.
Czy kurs CPS może odreagować?
Jasne, że tak. Dodam kolejny wykres i dorysowany na samym końcu wolumen o tendencji malejącej z akcentem:
W drugiej połowie 2023 roku wolumen zaczął maleć, a na jego końcu widzimy wyraźny jego wzrost względem tła. Może to być dołek lokalnego ruchu. Wolumen od końca 2023 roku jest wyraźnie niższy, więc można założyć, że od tego poziomu zaczęła się korekta (nieregularna). Jeżeli zaś tak, to na rynku niedźwiedzia Cyfrowy Polsat spokojnie może odreagować w okolice 15-20 zł.
Pytanie, czy warto się takimi akcjami interesować, skoro potencjał możliwej korekty przekracza 50%? Ja uważam, że lepiej kupować korektę w trendzie wzrostowym na rynku byka (przykład DOM pokazany powyżej), niż łapać korektę na rynku niedźwiedzia. Lepiej po prostu posiadać akcje, gdy wektor ruchu skierowany jest w górę. Przynajmniej w teorii wszystko powinno nam wtedy pomagać, nie zaś przeszkadzać.
Praktyczne zastosowanie analizy VSA: Forex i VSA
Forex różni się od rynku akcji przede wszystkim tym, że z równą łatwością gra się zarówno na wzrost i na spadek. Rynek kontraktów tym się właśnie cechuje, że zarówno pozycję long (długą na wzrost) i short (krótką na spadek), otwiera się w ten sam sposób i jednocześnie. To ostatnia oznacza, że każda pozycja długa wymaga przeciwstawnej krótkiej i odwrotnie. Jest to wiec zakład miedzy dwoma spekulantami, w którą stronę pójdzie cena. Ten, który się pomyli, zrzuca się na zysk mającego rację. W teorii gier to gra o sumie zerowej, a w zasadzie ujemnej, bo dochodzą prowizje.
Nie wiem, czy działa tutaj analiza fundamentalna, jak w przypadku akcji. Nigdy się nad tym głębiej nie zastanawiałem. Zdecydowana większość inwestorów na rynku kontraktów wchodzi i wychodzi z pozycji jeszcze tego samego dnia. Tutaj praktycznie nikt nie rozpatruje tego, co będzie jutro. Na tym rynku podejmowane są próby zarabiania na zmienności ceny.
Tutaj muszę przyznać, że przeprosiłem się z rynkiem FX, odświeżając od niedawna na nim swoje umiejętności. Jak się czegoś nie praktykuje, to się zapomina pewne mechanizmy. Chcę być dobry zarówno w inwestowaniu na rynku akcji w spółki dywidendowe i być dobrym w graniu na zmienności ceny. A nie ma bardziej wymagającego rynku od FX.
Trading na FX w praktyce: przykład kontraktów na Dow Jones
Na rynku Forex chodzi o to, aby dołączyć się do dominującej strony. Musimy na początku zidentyfikować dominację byków lub niedźwiedzi. Jeżeli już zobaczymy dominację jednej ze stron, musimy znaleźć miejsce, w którym do takiego ruchu możemy się dołączyć z kontrolowanym zleceniem Stop Loss. Strata jest bowiem jedyną rzeczą, nad którą w pełni na tym rynku mamy kontrolę.
Pokażę przykład transakcji, którą obecnie rozgrywam. Jej wynik w przyszłości nie jest znany. Stop mam przestawiony na zero (tzw. BEP) i w ruchu spadkowym oczekuję zobaczyć w przyszłości jakieś świece przesilenia, które przekonają mnie do zamknięcia krótkiej pozycji. Transakcja może się dla mnie zakończyć brakiem zysku, częściowym zyskiem lub zamknę ją w sytuacji przesilenia spadku.
Najpierw udało mi się zdefiniować rynek niedźwiedzia. Cena spadała, a wolumen miał tendencję do przyrastania. Sytuacja jest podobna do Cyfrowego Polsatu. Od szczytu do dołka poprowadziłem zniesienia Fibonacciego. Na tym etapie należy się Wam ważna informacja na temat zniesień.
Zniesienia
Rynek częściej jest chaotyczny. Rzadziej się układa i zachowuje się geometrycznie. To, co jest ważne, to znalezienie się na rynku geometrycznym, bowiem zniesienia Fibonacciego mają na nim szansę być respektowane. Wspomniane respektowanie zniesienia objawi się pojawieniem się akcentu wolumenowego w dojściu dokładnie w punkt do zniesienia. Na dużych ruchach można dopuścić 1-2 punkty różnicy. Ważny jest akcent wolumenowy.
Czym jest akcent wolumenowy?
Uznajmy, że jest to świeca z wolumenem wyższym od najbliższego tła. Pokażę ten akcent z powyższego wykresu w całkiem sporym powiększeniu:
Jeżeli chodzi o sam wolumen, to musi to być wolumen z rynku kontraktów terminowych. Zapomnijcie (mówię bardzo poważnie) o wolumenach tickowych, które są dostępne na większości platform FX. Powyżej korzystam z platformy XTB, która wolumen realny (w formie nakładki) udostępnia dla DOW Jones, EURUSD, GBPUSD ropy i chyba jeszcze dla NZDUSD. Kiedyś był również kontrakt na złoto, ale z jakiegoś powodu przestali to udostępniać. Mi powiedzieli, że to ze względu na opóźnienia, a ja bardziej myślę, że złoto lubi się zachowywać geometrycznie.
Praktyczne zastosowanie analizy VSA: czy warto stosować VSA?
Tak, tak i jeszcze raz tak. Trzeba to robić ze świadomością, czym jest VSA i jak działa. Musimy jednak przede wszystkim rozumieć i akceptować to, że na rynku i tak możemy przegrać transakcję, nawet jeśli wszystko nam się zgadza pod zagranie. Nawet przekładowe na Dow Jones, gdzie wystąpił wolumen niedźwiedzi i był akcent na zniesieniu. Stop mógł mnie wybić dosłownie krótką chwilę po zajęciu pozycji, bo popyt jeszcze na chwilę mógł uderzyć w rynek.
Sam rynek akcji jest o tyle łatwiejszy, że jeżeli mamy w tle to, że spółka jest dobra fundamentalnie, to akumulacja będzie nam bezwzględnie sprzyjać. Dlatego inwestowanie na rynku akcji w dobre spółki jest bezpieczniejsze dla większości uczestników rynku.
Forex jest bardzo wymagającym rynkiem i większość inwestorów będzie na nim tracić pieniądze. Złoży się na to jego chaotyczne zachowanie przez większość czasu (brak geometryczności) oraz to, że większość ludzi sądzi, że można na nim tradować tylko dlatego, bo cena szybko się zmienia. Pomijam już fakt, że większość ludzi nie stosuje jakiejkolwiek kontroli ryzyka (brak Stop Loss). Sama analiza VSA, o ile zostanie wykonana poprawnie, zdecydowanie zwiększy nasze prawdopodobieństwo sukcesu na rynku. A o to przecież wszystkim inwestorom chodzi.
Autor wpisu: Paweł Pagacz
Treść dostępna jest tylko dla naszych Abonentów. Chcesz więcej?
Uczestnictwo możesz anulować w dowolnym momencie.
Czuj się bezpiecznie z gwarancją satysfakcji 30 dni.
Skorzystaj z poniższych opcji…
